Wanneer boosheid in jou regeert

1. Wat zegt boosheid?

Wat gebeurt er in ons als we vaak boos zijn? Zoals gezegd is boosheid bedoeld als duidelijke: “Nee, ik wil niet dat dit gebeurt, ik wil niet dat je dit doet”. Je voelt een grens en die mag je neerzetten. Wanneer boosheid er heftig of intens uitkomt, noemen we dat een Fight-respons.

Je zenuwstelsel is aangesprongen omdat het gevaar ziet en je wordt gerekruteerd om te gaan vechten. Het is een biologische reactie.

Als je vaak intens boos wordt, gefrustreerd, geïrriteerd, dan geeft je zenuwstelsel vaak het signaal dat je onveilig bent. Je ervaart (onbewust) veel Cues of Danger, signalen van gevaar. Het werkblad van de Cues of Safety en Cues of Danger vind je bij het Verdiepingsmateriaal, nummer 7.

Ons zenuwstelsel is ontworpen om fysiek gevaar te detecteren en daarmee om te gaan. Vroeger kwamen we nog al eens een sabeltandtijger tegen of een mammoet. Dan was het slim om te vechten, te vluchten of te bevriezen.

Maar vandaag de dag lopen we fysiek weinig gevaar meer, tenzij je in een oorlogsgebied woont of een andere fysiek onveilige situatie verkeert. Toch gaat ons zenuwstelsel heel vaak aan. Omdat we ons emotioneel gezien in gevaar voelen.

De reden waarom je zenuwstelsel aan gaat noemen een Cue of Danger. De reactie die je krijgt is een respons en deze respons is bijna altijd een overreactie. Waarmee we absoluut niet zeggen dat iemand zich aanstelt, het is immers geen bewuste keuze maar een biologische reactie. Feit blijft dat de respons niet in verhouding is met het vermeende gevaar. 

Meer dan bij andere responsen veroorzaakt of triggert een fight-respons het zenuwstelsel van de ander. Dat is waarom we in deze Online Training over boosheid extra aandacht hebben voor deze specifieke respons.

Een overgroot gedeelte van de mensen in onze maatschappij heeft een fight-respons. Dit zorgt ervoor dat er veel stress is bij de mens zelf en de omgeving om deze mens heen. De één zal schrikken en bevriezen, pleasen, vluchten of als een schildpadje op de bodem van de vijver gaan liggen. Regelmatig reageert iemand ook terug vanuit een eigen fight- respons en dan wordt de situatie agressief en ogenschijnlijk onoplosbaar. Het recept voor een legio aan arbeidsconflicten en scheidingen.

Ja dan voelen we ons onveilig, maar waarom kiezen we voor boosheid? 

In de huidige maatschappij is er veel angst. Er wordt veel gesproken over te korten, bijvoorbeeld financieel of te weinig huizen, te weinig banen, te weinig noem maar op. Er wordt ook veel gepolariseerd, gegeneraliseerd en met schuld geschoven. Wie is er de oorzaak van dat het slecht gaat of dat er dreiging is? We worden beïnvloed door media, elkaar en de rampscenario’s die de ronde doen. In de huidige maatschappij gaat het ook over onafhankelijkheid, over daadkracht, over eigen verantwoordelijkheid dragen. Op zichzelf hele mooie eigenschappen, maar in combinatie met angst, het zenuwstelsel dat handelt vanuit paniek en de scenario’s die ons brein maken, triggert dat een fight-respons.

Misschien heb je het voorbeeld gehad van een vader of moeder die met een fight-respons leefde of misschien zag je juist een weerloze ouder die over zich heen liet lopen. Ergens trekken we de conclusie, dit gebeurt mij nooit (meer). Ook assertiviteitstrainingen of trainingen die over “grenzen geven” gaan en die niet voldoende zicht hebben op het zenuwstelsel bevorderen een fight-respons.

Uiteindelijk lijkt het effectiever als je iemand figuurlijk dan wel letterlijk op zijn neus slaat in plaats van een andere respons te “kiezen”. Wat natuurlijk de bedoeling is, is dat je geen andere respons gaat kiezen maar een Ventrale/Veilige manier gebruikt om je grenzen aan te geven. 

Met deze Online Training gaan we je bewust te maken van:
Punt 1: het feit dat er een fight-respons aangaat, die dus een aangever is van onveiligheid.
Punt 2: de bewuste keuze die je kunt gaan maken om een situatie anders op te lossen. Of het nou over jouw eigen fight-respons gaat of die van een collega, je partner, of kind/puber!